Η Ανάφη είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους, ανατολικά της Σαντορίνης.

Γενικά

Η Ανάφη είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Βρίσκεται ανατολικά της Σαντορίνης με την οποία και αποτελούν τα νοτιοανατολικότερα νησιά των Κυκλάδων, και απέχει από τον Πειραιά 150 μίλια. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ανάφη (Χώρα), και βρίσκεται στο νότιο τμήμα. Κύριο λιμάνι του νησιού, είναι ο Άγιος Νικόλαος. Το σχήμα της Ανάφης μοιάζει με κώνο, λόγω του δυσανάλογου ύψους του βουνού Κάλαμος (460 μ. υψόμετρο), που βρίσκεται στο κέντρο περίπου του νησιού. Ο Κάλαμος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος βράχος της Μεσογείου. Πρόκειται για ένα ήσυχο νησί που αποτελεί ιδανική επιλογή για γαλήνιες διακοπές, φυσικό περιβάλλον και έναν απλό τρόπο ζωής, ιδανικό για ανασυγκρότηση δυνάμεων. Έχει όμορφες παραλίες με βαθυπράσινα νερά όπως είναι ο Άγιος Νικόλαος, ο Μικρός και ο Μεγάλος Ρούκουνας, ο Μέγας Ποταμός, οι Άγιοι Ανάργυροι, το Κλεισίδι και το Κατσούνι.

Ιστορία

Η Ανάφη σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία αναδύθηκε από το πέλαγος, με εντολή του θεού Απόλλωνα για να προσφέρει καταφύγιο στον Ιάσωνα και τους Αργοναύτες, οι οποίοι κινδύνευαν από μια μεγάλη καταιγίδα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στο νησί μαρτυρούν ότι η Ανάφη κατοικούνταν από τα προϊστορικά χρόνια. Στο λόφο του Καλάμου και κοντά στο μοναστήρι της Παναγίας της Καλαμιώτισσας υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας πόλης και του ναού του Απόλλωνα. Το 1207 το νησί καταλαμβάνεται από τους Ενετούς. Το νησί βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο των πειρατών και γνώρισε πολλές καταστροφές και λεηλασίες. Γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές ιστορίες για κρυμμένους θησαυρού. Το 1537 πέρασε στην κυριαρχία των Τούρκων. Συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση του 1821 και ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος το 1832. Τον Οκτώβριο του 1834 σχηματίστηκε ο Δήμος της Ανάφης. Κατά τον μεσοπόλεμο, η Ανάφη χρησιμοποιήθηκε ως τόπος πολιτικών εξόριστων και ιδιαίτερα την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά 1936-1940Στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν το νησί . Οι Αναφιώτες ήταν οι καλύτεροι τεχνίτες της χώρας. Ο Όθωνας τους έφερε στην πρωτεύουσα για να φτιάξουν το παλάτι του. Εγκαταστάθηκαν στην Πλάκα και δημιούργησαν κάτω από την Ακρόπολη τη δική τους γειτονιά, τα Αναφιώτικα, που είναι μια μικρογραφία του νησιού τους και αποτελεί ένα στολίδι της Αθήνας.

Γεωγραφία

Με πλησιέστερό της νησί τη Σαντορίνη, η Ανάφη βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του κυκλαδικού συμπλέγματος. Ανήκει διοικητικά στο νομό Kυκλάδων και ειδικότερα στην επαρχία Θήρας. Έχει έκταση 38,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μήκος ακτών 32,4 χιλιόμετρα. Η απόσταση του νησιού από τον Πειραιά είναι 155 ν. μίλια. Εντοπισμοί ελαφρόπετρας που παρατηρούνται στο νησί φέρονται ως προϊόντα της μεγάλης έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1500 π.Χ. Στο υπέδαφος της Ανάφης έχει διαπιστωθεί ύπαρξη μεταλλευμάτων κυρίως γαληνίτη, σιδήρου και μολύβδου. Στην Ανάφη, δεν υπάρχουν ποταμοί αλλά μόνο χείμαρροι.

Αξιοθέατα

Η Χώρα της Ανάφης που είναι και η πρωτεύουσά της, είναι ένα μικρό, ειδυλλιακό χωριό με λίγα καφενεία και μικροσκοπικά παρεκκλήσια.

Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, στο κέντρο του νησιού. Αποτελεί τυπικό δείγμα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, με ασπροβαμμένα μονώροφα σπίτια, θολωτές πόρτες και κάτασπρες αυλές. Είναι χτισμένη στα ερείπια του βενετσιάνικου κάστρου. Ένας δρόμος 3 χλμ. περίπου τη συνδέει με το λιμανάκι του Αγίου Νικολάου. Στα αξιοθέατα της Χώρας περιλαμβάνονται οι πολλές εκκλησίες: ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικόλαου, ο Τίμιος Σταυρός με εικόνα του 10ου αιώνα, η Κοίμηση της Θεοτόκου, ο Άγιος Σπυρίδων, οι Άγιοι Ανάργυροι, εξαίρετα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, όπως και οι ανεμόμυλοι στην πλαγιά του λόφου γύρω από τη Χώρα. Στη Χώρα βρίσκεται η Αρχαιολογική Συλλογή Ανάφης, που περιλαμβάνει αγάλματα και άλλα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα από τις ανασκαφές στο νησί.
Το Καστέλλι είναι ένας αρχαίος οικισμός από τον 9ο αιώνα π.Χ.. Τον 15ο αιώνα οι Βενετοί έχτισαν το φρούριο στην κορυφή του, και τα ερείπια που υπάρχουν σήμερα είναι κυρίως από τότε. Στο Καστέλλι είναι ορατή η οχύρωση της πόλης και εκτεταμένα κατάλοιπα του νεκροταφείου της. Τα ευρήματα από τη ρωμαϊκή περίοδο, είναι πλούσια και διεσπαρμένα στην περιοχή, με ιδιαίτερα εντυπωσιακή τη σαρκοφάγο που βρίσκεται δίπλα στο ιστορικό ξωκκλήσι Παναγιά στο Δοκάρι.
Αξίζει να επισκεφτείτε το μοναστήρι Ζωοδόχου Πηγής που είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Είναι χτισμένο στη θέση του επιφανούς αρχαίου ναού του Απόλλωνα Αιγλήτη. Σώζονται σε αρκετό ύψος τμήματα της τοιχοποιίας τόσο του ίδιου του ναού όσο και του περιβόλου του, που αποτελούν τμήματα και του σημερινού περιβόλου της Μονής. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ώς τις μέρες μας, η Μονή λειτουργεί ως προσκύνημα με εξαιρετική απήχηση μέσα κι έξω από τα όρια της Ανάφης. Στις 7 και 8/9 είναι δύο ξεχωριστές μέρες για το νησί. Είναι η γιορτή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας, της Παναγίας της Ανάφης.
Ο Κάλαμος θεωρείται ο δεύτερος μεγαλύτερος μονόλιθος της Μεσογείου, μετά το Γιβραλτάρ. Στην κορυφή του βρίσκεται η μονή της Παναγίας Καλαμιώτισσας, που πήρε αυτό το όνομα γιατί η εικόνα της βρέθηκε δεμένη πάνω σε ένα καλάμι.
Το όρος Κάλαμος αποτελεί πρόκληση για τους αναρριχητές. Χρειάζονται 5-7 ώρες για την ανάβαση έως την κορυφή του βουνού όπου ο επισκέπτης μένει άφωνος από τη θέα του απέραντου γαλάζιου. Η επιστροφή γίνεται από καλογραμμένο μονοπάτι το οποίο διέρχεται και από το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής. Για την πρόσβαση απαιτείται βάρκα την οποία μπορεί να νοικιάσει κανείς από το λιμάνι. Τέλος, το βενετσιάνικο κάστρο δίπλα στη Χώρα και η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου αποτελούν άλλα δύο σημαντικά μνημεία του νησιού.

Δραστηριότητες

Η Ανάφη είναι πρώτα και κύρια ένα νησί για πεζοπορία. Να μην παραλείψετε να κάνετε την πεζοπορική διαδρομή από τη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής ως την Παναγία Καλαμιώτισσα που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου Κάλαμος. Είναι ένα νησί που προσφέρει χαλάρωση. Το κολύμπι, οι υποβρύχιες καταδύσεις και οι βόλτες είναι από τις βασικές επιλογές. Επίσης πραγματοποιούνται ημερήσιες εκδρομές στη Σαντορίνη.

Παραλίες

Οι παραλίες της Ανάφης είναι ξεχωριστές. Η παραλία που θα συναντήσετε στο μικρό λιμάνι Άγιος Νικόλαος είναι μια όμορφη, αμμώδης παραλία. Μπορείτε επίσης να μεταβείτε σε διάφορες ειδυλλιακές παραλίες με καΐκι ξεκινώντας από εκεί. Το Κλεισίδι που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη Χώρα, προσφέρει μια εξαιρετική αμμουδιά. Ο Μέγας Ποταμός είναι μια βοτσαλωτή ακρογιαλιά και βρίσκεται στα νότια του νησιού. Ο Μεγάλος Ρούκουνας είναι η δημοφιλέστερη αμμώδης παραλία του νησιού. Άλλες όμορφες παραλίες είναι η Φλαμουρού και το Κατσούνι, το οποίο βρίσκεται στα νότια του νησιού, με ψιλή ξανθή άμμο και διάφανα νερά.

Εκδηλώσεις

Οι φορείς του νησιού διοργανώνουν κάθε Αύγουστο αγώνες κολύμβησης στο λιμάνι, εκθέσεις στη Χώρα, παραδοσιακά νησιώτικα γλέντια στην πλατεία της Χώρας. Οι γιορτές στα ξωκλήσια της Ανάφης είναι πολύ σημαντικές για τους κατοίκους του νησιού. Όλοι οι επισκέπτες μπορούν να συμμετάσχουν σ΄αυτές και πρόκειται για μια πολύ όμορφη και αξέχαστη εμπειρία.
Η μεγαλύτερη αναφιώτικη γιορτή γίνεται στο χώρο της Μονής Καλαμιώτισσας στις 7-8 Σεπτεμβρίου. Δύο μέρες πριν τη γιορτή στο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής γίνεται θρησκευτική τελετουργία. Η εικόνα της Παναγίας μεταφέρεται από τους κατοίκους ως την κορυφή του Καλάμου, στην παλαιά Μονή της Παναγίας Καλαμιώτισσας όπου ακολουθεί «ολονύκτια» τελετή. Η επιστροφή γίνεται το επόμενο πρωινό.
Άλλα σημαντικά πανηγύρια που θα μπορέσετε να απολαύσετε είναι του Προφήτη Ηλία στη Βρύση (20/7), του Αγίου Παντελεήμωνα στη Βαγιά (27/7), του Δεκαπενταύγουστου στη Χώρα, του Αγίου Δημητρίου στο Μαντούρλο (27/10) και του Αγίου Αντωνίου (17/1).

Προϊόντα

Η τοπική κουζίνα της Ανάφης έχει να επιδείξει πληθώρα από πεντανόστιμα παραδοσιακά πιάτα και γλυκά. Ένα μοναδικής νοστιμιάς φαγητό, που το τρώνε την Τσικνοπέμπτη είναι οι αιμαθιές. Ο καρβουμάς είναι επίσης ένα νόστιμο μεζεδάκι. Θα δοκιμάσετε τα κουλουρίδια καθώς και τα λουκάνικα της Ανάφης, που είναι φτιαγμένα από χοιρινό κρέας και αρωματικά βότανα. Τα παραδοσιακά γλυκά της Ανάφης έχουν σαν βάση το ζυμάρι και είναι κυρίως πίτες ή τηγανίτες. Τα μελιτερά είναι τοπικό γλυκό της Ανάφης και γενικότερα των Κυκλάδων (σε ορισμένα νησιά τα ονομάζουν μελιτίνια) και είναι το παραδοσιακό σπιτικό γλύκισμα του Πάσχα. Οι ντόπιοι βγάζουν υπέροχο θυμαρίσιο μέλι από το οποίο φτιάχνουν ρακόμελο.